Het geheim van het Vaticaan

- In 1638 schreef de Italiaanse componist Gregorio Allegri een werk voor negenstemmig koor. Dit 'Miserere mei Deus' wordt wel een van de beroemdste en mooiste gewijde muziekstukken genoemd. Deze compositie schreef Allegri toen hij verbonden was aan de pauselijke kapel in Rome ten tijde van paus Urbanus VIII. Het koor wordt gesplitst in een vier- en vijfstemmig koor. Het vierstemmig koor is bijzonder vanwege de twee solopartijen die in die tijd door een castraat werden vertolkt. Een ervan reikt met zijn hoge C's tot stratosferische hoogte. Dit bijzondere gedeelte maakt de compositie zo uniek.
- Hoe uniek ook, de werkelijke reden van de unieke plaats in de muziekgeschiedenis is deze: Dit fantastische en hemelse kunstwerk werd beschouwd als zó spiritueel, zo dicht bij een aanraking van de Almachtige, dat de paus had verordonneerd dat alleen zijn eigen koor uit de Sixtijnse kapel het werk mocht zingen en dit slechts eenmaal per jaar tijdens de Goede Week. Deze uitvoeringen waren omgeven met een sfeer van rituelen en mystiek. De kopieën van de muziek werden de rest van het jaar zorgvuldig in de kluizen van het Vaticaan bewaard en angstvallig verborgen voor componisten en koordirigenten.
- Dit gewijde stuk muziek, Allegri's 'Miserere' werd als gevaarlijk of bedwelmend beschouwd. Jaarlijks reisden veel componisten naar Rome om dit werk te kunnen beluisteren. Na de rituelen en het doven van de kaarsen begint pianissimo het Miserere. Volgens Mendelssohn maakten vooral de allereerste klanken diepe indruk op hem. Na anderhalf uur wordt de stilte plotseling verbroken door een magistraal akkoord: het is bitengewoon treffend en men ervaart een diep gevoel van de kracht van de muziek......
- In 1770 hoorde de veertienjarige Mozart dit Miserere. Nadat hij het één keer gehoord en onthouden had schreef hij de muziek punctueel op papier zodat iedereen het kon lezen. Het werd zodoende langzaam maar zeker verspreid en regelmatig vertolkt.
Wat zou het prachtig zijn als dit werk in onze kerken gezongen zou kunnen worden. Bijna geen kerk beschikt nog over koren die deze compositie kan laten klinken. Het mooist is het natuurlijk om life bij een concert aanwezig te zijn, om te kunnen ervaren of dit werk de spirituele macht heeft die paus Urbanus eraan heeft toegeschreven.

De macht van muziek is veel sterker dan we soms willen toegeven.

Muziek kan iemands leven veranderen.

Dat is de reden waarom de paus Allegri's Miserere diep in de kluizen heeft opgeborgen. Hij had de kracht ervan ondergaan en wilde die beheersen.

Het werk werd het laatst in de Sixtijnse kapel uitgevoerd in 1870.
- Het geheim is inmiddels allang geen geheim meer.
Gelukkig maar!!!

Een deel eruit kunt u hieronder beluisteren.

Na alle verkeerde signalen die de laatste tijd vanuit Rome komen is dit muziekstuk nog een beetje een zalfje voor de gekwelde ziel.